İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarında Kapsamlı Değişiklik: Turizmden Sanayiye, Enerjiden Eğlence Sektörlerine Yeni Kurallar
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte yapılan kapsamlı değişiklikler Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme; turizm tesislerinden sanayi işletmelerine, enerji yatırımlarından gıda üretimine, güzellik salonlarından umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine kadar çok sayıda sektörü doğrudan ilgilendiriyor. Yapılan değişikliklerle birlikte ruhsat süreçleri, işyerlerinin taşıması gereken asgari nitelikler ve denetim esasları yeniden tanımlandı.
Yönetmelik değişikliğiyle amaçlanan temel hedefler arasında; uygulama birliğinin sağlanması, sektörel belirsizliklerin giderilmesi, çevre ve güvenlik standartlarının yükseltilmesi ve yatırım süreçlerinin daha öngörülebilir hale getirilmesi yer alıyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte otel, motel, pansiyon, apart otel, kamping, kırsal turizm tesisleri, mobil evler ve benzeri konaklama alanları için asgari şartlar ayrıntılı şekilde güncellendi. Konaklama birimlerinde doğal ışık, havalandırma, ısıtma sistemi, sürekli sıcak ve soğuk su temini zorunlu hale getirilirken, belirli kapasitenin üzerindeki tesislerde asansör, personel için ayrı alanlar ve otopark düzenlemeleri şart koşuldu.
Ayrıca konaklama tesisleri için yapı kullanma izin belgesi ve itfaiye raporu alınması zorunluluğu açık şekilde hükme bağlanarak güvenlik kriterleri güçlendirildi.
Turizm Amaçlı Kiralanan Konutlara Ruhsat Şartı
Yönetmelik değişikliğiyle turizm amaçlı kiralanan konutlar da açık biçimde ruhsat kapsamına alındı. Aynı binada belirli sayının üzerinde bağımsız bölümün turizm amaçlı kiralanması halinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması zorunlu olacak. Bu tür faaliyetlerde kat maliklerinin oy birliğiyle karar alması şartı getirilirken, yangın güvenliği ve kullanım amacı kriterleri de netleştirildi.
Ruhsat Süreçlerinde Bakanlık Yetkisi Genişletildi
Ruhsatlandırma süreçlerine ilişkin yapılan önemli düzenlemelerden biri de yetki paylaşımıyla ilgili oldu. Yetkili idarelerce yapılan başvuruların belirlenen süre içinde sonuçlandırılmaması halinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı il müdürlüklerinin resen işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenleyebilmesinin önü açıldı. Bu adımla birlikte yatırımcıların karşılaştığı bürokratik gecikmelerin azaltılması hedefleniyor.
Erişilebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Ön Plana Çıktı
Yeni hükümler kapsamında işyerlerinin engelliler, yaşlılar ve hareket kısıtlılığı bulunan bireyler için erişilebilir şekilde düzenlenmesi zorunlu hale getirildi. Erişilebilirlik mevzuatına uyum, ruhsatlandırma sürecinin temel unsurlarından biri olarak tanımlandı.
Sanayi ve Üretim Tesislerinde Geniş Kapsamlı Güncelleme
Yönetmelik değişikliği sanayi ve üretim sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler açısından da önemli yenilikler içeriyor. Enerji, metalurji, kimya, petrokimya, gıda, atık işleme ve maden sanayiine yönelik çok sayıda yeni tesis türü yönetmelik eklerine dahil edildi. Güneş enerjisi ekipmanları, fotovoltaik elektrik santralleri, rüzgâr türbini kanatları, geri dönüşüm tesisleri, gübre ve kimyasal üretim tesisleri için sınıflandırmalar kapasite esasına göre yeniden düzenlendi.
Bazı tesisler birinci sınıf, bazıları ise ikinci ve üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese olarak yeniden tanımlanarak ruhsatlandırma esasları netleştirildi.
Kimya Sanayiinde Kapasite Esaslı Düzenleme
Kimya sanayii kapsamında düşük kapasiteli tekstil yardımcı kimyasalları ve deterjan üretim tesisleri, visko (hafızalı) sünger imalatı, sınırlı miktarda yanıcı ve parlayıcı sıvı depolayan antrepolar ile karbon siyahı depolama tesisleri ikinci sınıf gayrisıhhî müessese kapsamına alındı. Bu düzenleme ile küçük ve orta ölçekli tesisler için daha net bir hukuki çerçeve oluşturuldu.
Gıda ve tarımsal ürünler sanayiinde kontinü sistem zeytinyağı üretimi ve zeytin işleme tesisleri kapasite eşiklerine göre yeniden tanımlandı. Ayrıca tatlı sularda yapılan balık üretim tesisleri yönetmelik kapsamına dahil edildi. Zeytin işleme veya yağ üretimi yapmayan zeytin paketleme tesisleri de ayrı bir faaliyet alanı olarak düzenlendi.
Atık İşleme ve Geri Kazanım Faaliyetleri Genişletildi
Tehlikesiz metal atıkların geri kazanımı, bitik katalizör geri kazanımı, tarımsal atıklardan aktif karbon üretimi, bitkisel atık yağ ara depolama ve transfer tesisleri gibi faaliyetler açık biçimde mevzuata eklendi. Bu düzenleme, çevreye duyarlı yatırımların teşvik edilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Enerji ve Savunma Sanayiine Yönelik Yeni Başlıklar
Üçüncü sınıf gayrisıhhî müesseseler kapsamında fotovoltaik güneş enerjisine dayalı elektrik santralleri ve enerji üretim tesisleri tanımlanırken; profesyonel VHF/UHF antenler, uydu anten sistemleri, taktik haberleşme ve 5G uyumlu anten üretim tesisleri de mevzuata dahil edildi. Bu başlıklar, savunma sanayii ve ileri teknoloji yatırımları açısından önemli bir hukuki zemin oluşturuyor.
Güzellik Salonları ve Cihaz Denetimleri Sıkılaştırıldı
Güzellik salonlarında kullanılan yoğun atımlı ışık ve lazer cihazlarına ilişkin teknik denetim şartları güncellendi. Bu cihazların belirlenen standartlara uygunluğunun her yıl yetkili kurumlarca kontrol edilmesi ve raporlanması zorunlu hale getirildi.
Halı Yıkama ve Umuma Açık Eğlence Yerleri Netleştirildi
Halı yıkama tesisleri için asgari alan büyüklüğü, otomasyonlu makineler, havalandırma sistemleri, atık su çöktürme havuzları ve hijyen koşullarına ilişkin ayrıntılı teknik şartlar belirlendi. Yönetmeliğe eklenen EK-3 ile umuma açık istirahat ve eğlence yerleri de detaylı şekilde sınıflandırıldı. Otel, eğlence merkezleri, içkili yerler, internet ve e-spor salonları, sinema, tiyatro, lunapark, oyun ve macera parkları açıkça tanımlanarak uygulamada yaşanan belirsizlikler giderildi.
Yapılan kapsamlı değişikliklerle birlikte işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuat güncel ekonomik faaliyetlere uyumlu hale getirildi. Yeni hükümler, yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe girerken, yönetmelik hükümlerinin uygulanması Cumhurbaşkanı tarafından yürütülecek. Mevcut işletmelerin ise belirlenen süreler içinde yeni düzenlemelere uyum sağlaması gerekiyor.
