Doç. Dr. Nuri Yıldırım’dan Yumurtalık Kistlerine Uyarı

Kadın Sağlığını Sessizce Tehdit Eden Yumurtalık Kistleri Ne Kadar Tehlikeli?

Doç. Dr. Nuri Yıldırım, dünya genelinde milyonlarca kadını etkileyen yumurtalık kistlerinin fark edilmediğinde ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirterek, “Dünya genelinde milyonlarca kadını sessizce etkileyen yumurtalık kistleri, fark edilmediğinde ve tedavi süreci geciktiğinde kısırlıktan ani patlamaya ve menapoz sonrası kansere kadar ciddi riskler yaratabilir. Göz ardı edilen ufak belirtiler büyük tehlikeler doğurabilir, düzenli kontroller hayatınız için kritik önemdedir.” ifadelerini kullandı.

Yumurtalık kistleri çoğu zaman belirti vermeden büyüyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. 2018’de ABD’de 61 kiloluk, Hindistan’da 54 ve 34 kiloluk, Brezilya’da 46 ve 37 kiloluk, Florida’da 45 kiloluk kistlerin çıkarıldığı vakalar; tablonun ciddiyetini ortaya koyuyor.

2017’de 24 yaşındaki Meksikalı bir hastadan 33 kiloya ulaşan dev kist çıkarılırken; Türkiye’de Ankara’da 30 cm’lik, Manisa’da 12 kilo/50 cm’lik ve İzmir’de 15 kiloluk kistler operasyonla alındı.

“Kilo Mu? Alarm Mı?”

Doç. Dr. Yıldırım, 2023’te 40 cm çapında, 9 kilo ağırlığında kisti ameliyatla çıkardığını belirtti. Hastaların karın şişliğini “kilo artışı” sanarak geç başvurduğunu, kistlerin yıllarca sessizce büyüyebildiğini vurguladı.

Doç. Dr. Nuri Yıldırım, “Karnınızda geçmeyen şişlik, karın veya kasık ağrısı, ani kilo değişimleri gibi belirtiler varsa vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına başvurun. Vücudunuzu iyi dinleyin, küçük belirtileri asla hafife almayın” dedi.

Kistler Önemsenmezse Ciddi Sağlık Sorunlarına Yol Açabilir

Yıldırım, polikistik over ve endometriomanın kısırlığa, menopoz sonrası kistlerin ve genetik yatkınlığın kansere işaret edebileceğine dikkat çekti. Kist rüptürünün iç kanama ve şok, torsiyonun ise yumurtalığın kaybına yol açabileceğini; büyük kistlerin organlara baskı yapabileceğini, hormonal ve iltihabi kistlerin ek riskler taşıdığını belirtti. Düzenli kontrollerin hayati önem taşıdığını vurguladı.

Fonksiyonel kistlerin adet döngüsünün doğal parçası olduğunu, çoğunlukla iyi huylu seyrettiğini aktaran Yıldırım; içinde katı dokular barındıran “solid” kistlerin dikkatle izlenmesi gerektiğini ifade etti.

Kistler Nasıl Teşhis Ediliyor?

Kesin tanı için ultrason gerektiğini belirten Yıldırım; rutin jinekolojik muayene, tümör belirteçleri ve gerekli hallerde BT/MR ile değerlendirmenin yapıldığını söyledi.

Kasık/karın ağrısı, adet düzensizlikleri, şişkinlik, cinsel ilişkide ağrı, sık idrara çıkma ve bağırsaklarda baskı hissi öne çıkıyor. Rüptür veya torsiyonda ani-şiddetli ağrı, bulantı-kusma görülür ve acil müdahale gerekir.

Her Kist Tehlikeli Değil; Ancak Yakın Takip Şart

Üreme çağındaki kistlerin büyük kısmının iyi huylu olduğunu belirten Yıldırım; büyük, şikayet oluşturan, kanama yapan, torsiyon riski taşıyan veya şüpheli kistlerin yakından izlenmesi/tedavi edilmesi gerektiğini söyledi.

Doğurganlık Üzerindeki Etkiler

Polikistik over sendromu ve endometrioma; yumurtlamayı bozarak gebe kalmayı zorlaştırabiliyor. Endometrioziste ek yapışıklıklar tüp geçişini etkileyebiliyor.

Kist Patlaması (Rüptür) Hayati Risk Taşıyabilir

Ani-şiddetli ağrı, şişlik, vajinal kanama/lekelenme, bulantı-kusma, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtilerde acil başvuru gerektiği vurgulandı. Tedavi; izlem ve ağrı kesiciden laparoskopik cerrahiye kadar değişebiliyor.

Kistler Tekrarlayabilir

Özellikle polikistik overde tekrar riski yüksek. Doğum kontrol haplarının fonksiyonel kist oluşumunu azaltabildiği, düzenli kontrollerin ise kritik olduğu aktarıldı.

Gençlerde düşük, menopoz sonrası dönemde daha yüksek risk söz konusu. Aile öyküsü ve genetik yatkınlık riskleri artırabiliyor.

Hangi Durumlarda Tedavi ve Cerrahi Gerekir?

Küçük ve basit kistler 1–3 ay aralıklarla izlenirken; büyük, şikayet yapan veya şüpheli kistler için tedavi planlanıyor. Üreme çağında 9–10 cm üzeri ve riskli görünen kistlerde cerrahi gündeme gelebiliyor. Menopozda boyuttan bağımsız cerrahi değerlendiriliyor.

Hangi Kist Nasıl Tedavi Edilir?

5–6 cm’den küçük fonksiyonel kistlerin çoğu 3 ayda kaybolabiliyor. Basit kistlerde ve bazı endometriomalarda doğum kontrol hapları; iltihabi kistlerde antibiyotik uygulanabiliyor. Dermoid kistlerde 5 cm üzeri torsiyon riski nedeniyle cerrahi öneriliyor. Kanser şüphesi olanların jinekolojik onkoloji merkezlerinde tedavisi önem taşıyor.

Yıldırım, düzenli kontrollerin gereksiz cerrahiyi önleyebileceğini; bilinçli takip ile sağlığın korunabileceğini vurguladı.