BM Güvenlik Konseyi’nde İran Krizi: Yeni Bir Savaşın Eşiğinde
ABD’nin İran’daki nükleer tesislere düzenlediği saldırılar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde olağanüstü bir oturumla ele alındı. Konsey, küresel güvenliğe yönelik artan tehditlere karşı derhal ateşkes ve diplomatik çözüm çağrısı yaptı.
ABD’nin İran’a yönelik askeri müdahalesi, küresel diplomasi arenasında alarm zillerinin çalmasına yol açtı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Güvenlik Konseyi’ne hitaben yaptığı konuşmada, tarafları itidale ve mantıklı hareket etmeye davet ederek, “intikam sarmalına” girme riskine dikkat çekti. Guterres, sivillerin korunması, deniz güvenliğinin sağlanması ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) denetim yetkisine yeniden kavuşması için diplomatik sürecin hızla başlatılması gerektiğini vurguladı.
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Dorothy Shea, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini “uluslararası barışa açık tehdit” olarak tanımladı. Shea, saldırıların İsrail ile dayanışma ve meşru müdafaa çerçevesinde gerçekleştiğini savunarak, “İran’ın tesislerini hedef almak, ülkenin nükleer kapasitesini sınırlamayı amaçlıyordu” dedi. İran’ın ABD vatandaşlarına ya da üslerine yönelik herhangi bir saldırısının ağır bir yanıtla karşılık bulacağı uyarısında bulundu.
İran: Meşru müdafaa hakkımızı kullanacağız
İran’ın BM Daimi Temsilcisi Amir Saeid İravani ise İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ABD’yi “yüksek maliyetli bir savaşa sürüklediğini” ileri sürdü. İravani, ABD saldırılarının ardından İran’ın BM Şartı gereği meşru müdafaa hakkını kullanacağını açıkladı.
IAEA: Denetimsiz stok, kritik seviyede
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi, İran’daki üç ana nükleer tesiste ağır hasar meydana geldiğini bildirdi. Grossi, Fordow tesisinde derin yapısal hasar bulunduğunu, İsfahan’da uranyum dönüşüm binalarının ve Natanz’da zenginleştirilmiş uranyum depolanan alanların hedef alındığını açıkladı. İran’da %60 oranında zenginleştirilmiş yaklaşık 400 kg uranyum bulunduğunu ve bu stokların şu an için denetimsiz olduğunu vurguladı.
Rusya ve Çin’den tepki: Ateşkes çağrısı
Rusya’nın BM Temsilcisi Vasily Nebenzya, ABD’nin saldırılarını “provokatif ve uluslararası hukuka aykırı” olarak niteleyerek kınadı. Çin ile birlikte sundukları karar tasarısında acil ateşkes ve diplomasiye dönüş talep edildi. Çin Temsilcisi Fu Cong ise nükleer felaket uyarısı yaptı ve tüm tarafları derhal ateşkese çağırdı.
Avrupa ve İsrail’den farklı açıklamalar
Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya saldırılara katılmadıklarını açıkladı, ancak İran’ın nükleer programına karşı diplomatik müzakerelere dönülmesi gerektiği konusunda mutabık kaldılar. İsrail ise ABD’nin müdahalesini “haklı ve gerekli” olarak tanımlayarak, “Dünya nükleer bir İran’ı engellemek zorunda” mesajını verdi.
